W dniu dzisiejszym w holu głównym dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej odbyło się otwarcie wystawy „Marceli Łukowicz (1889 – 1979) Doktor medycyny, lekarz wojskowy, działacz społeczny, polski patriota”.
Zgromadzonych gości powitał dr hab. Hubert Kowalski, prof. ucz., dyrektor Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. W otwarciu uczestniczyli także: dr Anatolij Chromow, dyrektor Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy, Ryszard Wojtkowski, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, Mariusz Olczak, dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie, dr Hubert Wajs, dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Witalij Biłyj pierwszy sekretarz Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, prof. wizytująca SEW UW Iryna Matiasz, przewodnicząca Towarzystwa Naukowego Historii Dyplomacji i Stosunków Międzynarodowych.
Wystawa jest wynikiem współpracy ukraińskich i polskich naukowców oraz archiwistów, przykładem efektywnej interakcji między archiwum państwowym, a właścicielem unikatowej kolekcji rodzinnej. Kuratorami wystawy są zastępca dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki Wydziału Historycznego UMK prof. Maciej Krotofil i przewodnicząca Towarzystwa Naukowego Historii Dyplomacji i Stosunków Międzynarodowych, prof. wizytujący SEW UW Iryna Matiasz.
Wydarzenie honorowym patronatem objęli: Miasto Toruń, reprezentowane przez prezydenta Michała Zaleskiego, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Paweł Pietrzyk oraz Dyrektor Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolij Chromow.
Wystawę można oglądać do 11 czerwca 2023 w budynku dawnej Biblioteki Uniwersyteckiej, Krakowskie Przedmieście 26/28.
***
Marceli Karol Edmund Sirwind-Łukowicz (1889–1979) pochodził z rodu Sirwind-Łukowiczów, znanego na Pomorzu od drugiej połowy XVII wieku herbu Newlin. Jego działalność zawodowa i społeczna miała miejsce nie tylko w Polsce, ale także w Niemczech i na Ukrainie. Był cenionym lekarzem, człowiekiem uznanym również dla historii, sztuki i literatury.
Niezwykle istotne było doświadczenie działalności Marcelego Łukowicza w sferze wojskowej: jako lekarza wojskowego w czasie I wojny światowej, jako uczestnika działalności Ligi Morskiej i Rzecznej, Związku Weteranów Powstań Narodowych 1914 – 1919, oraz związane z tą sferą doświadczenie kierowania sekcją balonową Aeroklubu Pomorskiego.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej Marceli Łukowicz został ponownie zmobilizowany do wojska i otrzymał zadanie zorganizowania szpitala polowego najpierw w Toruniu, a później we Włocławku. We trakcie działań wojennych wraz ze szpitalem dotarł do Warszawy, Włodzimierza Wołyńskiego i wreszcie do Lwowa. Przebywał tam przez całe 6 lat. Pracował jako lekarz i kierował instytutem dermatologicznym. Dr Łukowicz wrócił do Torunia dopiero w maju 1946 r., gdzie pracował w toruńskiej służbie zdrowia, w szczególności w Obwodowej Przychodni Lekarskiej Polskich Kolei Państwowych, a także jako lekarz szkolny.
