Zapraszamy 24 listopada 2021, w środę, o godzinie 17:00 (obowiązuje limit miejsc!) na kolejne (bezpłatne) spotkanie z cyklu „Uniwersytet Warszawy. Nowoczesna uczelnia we współczesnym świecie”.

Prof. dr hab. Jerzy Dzik wygłosi prelekcję na temat: „300 milionów lat trwania organizmów modelowych w badaniach ewolucji”.

Wydarzenie będzie miało miejsce w Sali Balowej Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich przy ul. Krakowskie Przedmieście 32 i będzie transmitowane na uniwersyteckim kanale YouTube (LINK).

 

Prof. dr hab. Jerzy Dzik,

członek rzeczywisty PAN, profesor w Instytucie Biologii Ewolucyjnej UW; były dyrektor Instytutu Paleobiologii PAN; paleontolog; badacz wczesnej ewolucji świata zwierzęcego a także początków dinozaurów; autor książek o ewolucji i wykładów uniwersyteckich.

 

300 milionów lat trwania organizmów modelowych w badaniach ewolucji

Ostatnie półwiecze to czas przełomu w docenieniu kompletności i jakości kopalnego zapisu ewolucji. Po części wynika to z odkrycia stanowisk paleontologicznych o niezwykle dobrym stanie zachowania skamieniałości, po części zaś z upowszechnienia nowych technik obrazowania. Niemniej istotne okazało się jednak wykorzystanie od dawna znanych prostych sposobów rozumowania pozwalających na odtworzenie kompletnych szkieletów organizmów kopalnych na podstawie tysięcy izolowanych elementów wydobytych ze skały. Ich współwystępowanie, lub występowanie rozłączne, pozwala na wiarygodne testowanie hipotetycznych rekonstrukcji składu szkieletów. Znakomicie ilustruje te drogi naukowego postępu historia badań konodontów —  wymarłych dwieście milionów lat temu zwierząt do niedawna ignorowanych przez podręczniki i encyklopedie a stopniowo zyskujących rangę organizmów modelowych paleobiologii ewolucyjnej. Z narzędzia geologii stratygraficznej stały się dogodnym obiektem badań biologii pradawnych organizmów i przemian środowiska przed setkami milionów lat. Sposób przyrastania ich ząbków pozwala na prześledzenie przebiegu rozwoju poszczególnych osobników, co więcej, mierzonego w dniach ich życia. Tajemnicą pozostaje jednak funkcja aparatu gębowego konodontów o strukturze zadziwiająco podobnej do zębów zwierząt kręgowych. Konodontom – w odróżnieniu od kręgowców – zęby nie wyrzynały się po zakończeniu wzrostu, lecz przyrastały od zewnątrz przez całe życie. Nie wiadomo, czy  podobieństwo do szkieletu kręgowców oznacza bliskie pokrewieństwo z naszymi przodkami, czy jest jedynie skutkiem przypadkowego upodobnienia. Wypada poczekać na znalezisko wiążące ogniwa ewolucji, a może na pomysłową teorię wyjaśniającą tę zagadkę przy użyciu już dostępnych danych.

 

W ramach cyklu „Uniwersytet Warszawy. Nowoczesna uczelnia we współczesnym świecie”

prezentowane są zagadnienia naukowe, które mają przełożenie na naszą codzienność, przestrzeń, w jakiej funkcjonujemy oraz świat, w jakim żyjemy i będziemy żyli. Do prelekcji zostali zaproszeni: prof. Andrzej Dragan, prof. Szymon Malinowski, dr Elżbieta Sontag oraz dr hab. Mikołaj Cześnik, prof. ucz.

Spotkania odbywają się w ostatnie środy miesiąca. Cykl potrwa do lutego 2022 roku. Więcej informacji na temat cyklu oraz program spotkań znajduje się na stronie: https://muzeum.uw.edu.pl.

Organizatorami cyklu wykładów są: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych, Centrum Badań nad Kulturą Warszawy.

Inicjatywa jest wspierana przez Biuro Promocji UW.