Wystawa „Góra Athos. Życie poza czasem” – budynek Starej Biblioteki UW 10.12.2012-06.01.2013
Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego oraz The Explorers Club Oddział Polski mają zaszczyt zaprosić w dniu 10 grudnia br. o godz. 16.00. na wernisaż wystawy zdjęć Adama Bujaka Góra Athos. Życie poza czasem.
Stara Biblioteka UW. Krakowskie Przedmieście 26/28. Wystawa będzie czynna do 6 stycznia 2013 r. z wyjątkiem dni 23-26.12.2012 oraz 31.12.2012-01.01.2013. Wstęp wolny.
Serdecznie zapraszamy!
[nggallery id=athos2]
Prezentowana wystawa i towarzysząca jej sesja naukowa są rezultatem sprzyjającego zbiegu okoliczności, który połączył kilka niezależnych od siebie przedsięwzięć artystycznych, dokumentacyjnych i naukowych, których wspólnym mianownikiem jest Góra Athos.
W październiku 1975 roku na terenie Góry Athos działała 4-osobowa grupa badaczy i studentów z Uniwersytetu Warszawskiego, uczestników wyprawy naukowo badawczej ALEPH 75 zorganizowanej pod patronatem Instytutu Archeologii i Instytut Historii Sztuki UW przy niezwykle cennym wsparciu prof. Kazimierza Michałowskiego, Dyrektora Polskiej Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Kairze. Byli to Stanisław Iwaniszewski, Jarosław Kolczyński, mgr Andrzej Mariusz Wieczorkowski i Mariusz Ziółkowski, natomiast dwie pozostałe uczestniczki ekspedycji, mgr Ewa Balicka i p. Małgorzata Walatek nie mogły wziąć udziału w tej części badań, ze względu na ściśle przestrzegany zakaz wstępu kobiet na Górę Athos.
Należy podkreślić, że był to pierwszy rok otwarcia się Grecji po okresie tzw. „rządów pułkowników” i temu właśnie należy przypisać fakt, iż polscy badacze uzyskali wyjątkowe pozwolenie na tygodniowy pobyt na terenie klasztorów Góry Athos, z prawem fotografowania. W trakcie pobytu na Górze, dokumentalista ekspedycji, fotograf i kulturoznawca mgr Andrzej Mariusz Wieczorkowski zrealizował obfitą dokumentację fotograficzną tak obiektów zabytkowych jak i życia codziennego społeczności zakonnych. Jest to materiał o znacznym walorze tak naukowym jak artystycznym. Niestety, ze względu na czynniki niezależne od uczestników ekspedycji, przez ponad 35 lat dokumentacja ta nie została upubliczniona.
Kilka lat temu sprawą zainteresował się Oddział Polski The Explorers Club, którego statutowym zadaniem jest organizacja i wspieranie ekspedycji badawczych, szczególnie interdyscyplinarnych, a także propagowanie dokonań – zwłaszcza polskich badaczy – w Polsce i zagranicą. Stowarzyszenie wystąpiło z inicjatywą przypomnienia tego interesującego epizodu polskich zainteresowań monastycyzmem bizantyńskim poprzez organizację wystawy i towarzyszącej jej sesji naukowej. Projekt ten, do którego akces zgłosiły Pracownia Studiów Helleńskich Wydziału Artes Liberales oraz Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskał wsparcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Drugim niezależnym od poprzedniego przedsięwzięciem była, rozpoczęta w 1978 r. seria pobytów na Górze Athos znakomitego artysty fotografika, Adama Bujaka. Zrealizowane przez niego prace, dokumentujące życie zakonników w klasztorach na Athos były przedstawione w szeregu publikacji , m.in. w „Misteriach” zyskując wielkie uznanie w Polsce i zagranicą. Warto może zaznaczyć, że szereg miejsc a również postaci uwiecznionych w pracach Bujaka, występuje na dokumentacji sporządzonej w 1975 r. przez uczestników ekspedycji ALEPH.
Powstał więc w sposób naturalny pomysł zestawienia tych dwóch polskich spojrzeń na Górę Athos, mniej więcej z tego samego czasu – wybitnego artysty i ówczesnych młodych adeptów archeologii i historii sztuki. Dzieła Adama Bujaka przedstawione są na niniejszej ekspozycji, zaś dokumentacja z wyprawy ALEPH będzie eksponowana od 17 grudnia 2012 r. po sąsiedzku w Hallu Audytorium Maximum Uniwersytetu Warszawskiego.
Organizatorzy pragną zadedykować Wystawy pamięci przedwcześnie zmarłego uczestnika ekspedycji ALEPH, dra. Jarosława Kolczyńskiego (1957 – 2012).
Prof. Mariusz Ziółkowski