STULECIE BRAMY UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO – 09.11.2011

 

Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza na wystawę ,,STULECIE BRAMY UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO”; budynek Starej Biblioteki UW, Krakowskie Przedmieście 26/28; Wystawa potrwa do 9 grudnia 2011 r.

Na ekspozycji zostaną zaprezentowane zdjęcia, ukazujące warszawski „Przedsionek Wiedzy” w kontekście najważniejszych wydarzeń historycznych uniwersytetu i miasta, tj. ponowne otwarcie uczelni w 1915 r., czas Powstania Warszawskiego oraz Wydarzenia Marcowe 1968 r.

Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego jest zabytkiem dobrze znanym warszawiakom. To charakterystyczne miejsce, gdzie zarówno miejscowi jak i przyjezdni umawiają się na spotkania, gdzie wycieczki oczekują na przewodnika. Jest miejscem, za którym zaczyna się świątynia wiedzy, co zwiastują ustawione w niszach posągi Ateny i Uranii – symbole mądrości. Przed bramą spotkamy wielkomiejski zgiełk, ale jeśli wejdziemy na teren kampusu uczelnianego to znajdziemy się w innym świecie. Tu jest oaza zieleni, gdzie studencka gwara miesza się z ćwierkaniem wróbli. Za Bramą Główną UW czas jakby zatrzymał się w miejscu i tylko uniwersytecki zegar odgrywający „Gaudeamus Igitur…” przypomina nam o jego upływie.

[singlepic id=361 w=220 h=180 float=left] [singlepic id=363 w=210 h=180 float=right]

Bramę Główną ustawiono w tym miejscu i w tym kształcie w 1911 r. według planów znanego architekta Stefana Szyllera, tego samego, który prawie 20 lat wcześniej projektował gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Choć Brama Główna początkowo nie wzbudziła specjalnego zachwytu, to już po kilku latach stała się miejscem dobrze rozpoznawalnym i akceptowalnym przez warszawiaków.

W 1916 r. nad Bramą Główną zawisł herb uczelni – orzeł w koronie, z gałązkami wawrzynu i palmy w szponach, otoczony pięcioma gwiazdkami. Owe pięć gwiazdek symbolizowało 5 pierwszych wydziałów Uniwersytetu. Herb nawiązywał do polskiej symboliki narodowej i do dziejów uczelni założonej sto lat wcześniej. Umieszczenie orła nad Bramą Główną było patriotyczną uroczystością, zwiastunem wskrzeszenia niepodległej ojczyzny. W dwudziestoleciu międzywojennym brama wygradzała kampus uczelni od ruchliwego Krakowskiego Przedmieścia, a tramwaj, miał tu swój przystanek. W czasie okupacji hitlerowskiej edukacja uniwersytecka dla Polaków była zabroniona i w uczelnianych budynkach stacjonowali Niemcy. Przed Bramą Główną pojawiły się budki strażnicze niemieckiej żandarmerii. Z nad bramy zniknął orzeł i tylko Atena z Uranią, przypominały o związkach tego miejsca z nauką. Dwa miesiące przed wybuchem powstania warszawskiego, hitlerowcy ustawili tu bunkier. I choć w czasie powstańczych walk powstańcy przejściowo bunkier zdobyli, to terenu uczelni nie zdołali już opanować.

[singlepic id=364 w=220 h=180 float=center]

Po wojnie Bramę Główną trzeba było odnawiać – rozebrać bunkier, pozbierać uszkodzone posągi Uranii i Ateny, naprawić wyłamaną metalową bramę i zawiesić uniwersyteckiego orła. Nie wszystko zrobiono od razu i … bądźmy szczerzy, nie wszystko chciano zrobić. Uniwersytecki orzeł z koroną, wrócił na swoje miejsce dopiero w latach osiemdziesiątych. Dziś Brama Główna UW znów jest symbolem uczelni, a o historii tego zabytku opowiada nasza wystawa.